.
.
|
|
 |
matična str. |
|
sadržaj |
|
istorija |
|
manastiri |
|
crkve |
|
književnost |
|
izložba |
|
veze |
| |
pošta |
| . | |
|
rumunski |
|
engleski |
|
.
Zahvaljujući bazjaškom manastirskom bratstvu i starosedelačkom i naseljeničkom stanovništvu ovog naselja, Bazjaški manastir je nadživeo sve nedaće u borbi s unijatima, odoleo je uraganu neverničkih paljevina i razaranja, ali uvek oživeo iz svog pepela kao Feniks i tako postao oličenje besmrtnosti pravoslavne vere na ovim prostorima. U borbi za opstanak manastira mnogi su monasi platili svojim životom braneći klisursku svetinju, mnogi monasi su odvedeni kao roblje u Tursku, a mnogo je i onih koji se razbežali ispred zle sudbine. Ali isto tako je istina da su se mnogi vraćali nazad i dalje obavljali svoju svetu dužnost bogosluženja. Nastavili su da čuvaju i neguju narodnu svest u duhu pravoslavlja i otpora prozelitizmu. "To je bilo doba kada su kaluđeri koji se u ratu većinom bili razbežali ( a neki poubijani i odvedeni u ropstvo) vrativši se na staro ognjište imali pune ruke posla... trebalo je sve to gde iziđivati, gde pokrivati i u opće popravljati."1 ăiveći životom čistim kao suza, u jednoj bezgraničnoj ljubavi prema Bogu i bližnjima, svojim žrtvovanjem za sudbinu pravosavlja, monaško bratstvo ovog manastira učinilo je da ovo naselje postane najznačajnije monaško mesto za Dunavsku klisuru i Poljadiju, naselje koje je još iz starina okupljalo ljude ovih krajeva. Iako su imena nekolicine monaha Bazjaškog mana-stira ostala nepoznata, izgubljena u vihoru čestih ratnih sukoba, izgorela svedočanstva o njuhovom bitisanju u ovom manastiru, ipak su njihova dela besmrtna pred Bogom i pred beskonačnom trajanju ove svetinje. Pored svoje religiozno-moralne uloge, kaluđeri su u manastirima razvijali i bogatu kulturnu delatnost: prepisivali su bogoslužbene knjige, pisali letopise manastira i učili đačku omladinu u takozvanim "mana-stir-skim školama". Takva jedna škola bila je i u manastiru Bazjašu sredinom 19. veka. Na žalost, zbog nepotpune dokumentacije, ne može se, zasad dati jedan potpun spisak onih koji su služili u Bazjaškom manastiru. Ostaje budućim istraživačima ovog duhovnog izvorišta da spisak popune novim imenima. Spisak koji niže prilažemo, na žalost počinje tek od druge polovine XVIII veka. Naime, u "Spisku crkava Karansebeške i Vršačke eparhije od 15. januara 1757. godine" pominju se: "jeromonasi Venjamin namesnik, edin starec..."2 U sličnoj statistici iz 1771. godine kaže se da je u manastiru živela samo jedna osoba, a to je bio Venjamin Nikolajević3. Smatramo da se ne radi o istom kaluđeru Venjaminu koga pominje spisak iz 1757. godine. 4 U drugoj polovini 18. veka prozelitsko delovanje unijatske crkve, podstreknuto od habzburške vlasti, agresivno je delovala protiv pravoslavnih manastira koji su bili branitelji pravoslavlja i uživali veliki ugled u narodu ovih krajeva. Tako još "21 marta 1766. godine zatraži ilirska dvorska deputacija od mitropolita Pavla Nenadovića spisak svih kaluđera srpskih sa tačnim označenjem mesta rođenja i nameštenja, zabranjujući pri tom držanje kaluđera stranaca."5 Sledeće godine se traži da budu popisani svi manastiri Karlovačke mitropolije, što se ostvarilo tek 1771. godine. Nezadovoljna, habzburška uprava je ime-no-vala" specijalnu takozvanu lokalnu komisiju pod predsedništvom podmaršala barona Matezna, koja je 1775. godine tačno ispitivala, beležila sve što se odnosilo na prošlost i materijalno stanje manastira.6 Sastavljeni spiskovi poslati su Ilirskoj dvorskoj deputaciji koja je nakon nekoliko sednica donela odluku o ukidanju nekih manastira među kojima su bili Kusić i Bazjaš. Zatražilo se njihovo pripajanje manastiru Zlatici.7 Tako se monasi dvaju manastira: Kusića i Bazjaša premeštaju u Zlatički manastir kako se to može ustanoviti u jednoj poslanici mitropolita Joana Georgijevića koja nosi datum 6. oktobar 1772. godine. Poslanica je upućena novom igumanu sva tri manastira, Pajsiju: "da se od sada sva preseljena braća imaju nazvati samo braćom Manastira Zlatice... i imaju se svi pokoravati jedino namesniku zlatičkom Pajsiju..."8 Prirodno je da se preseljenjem monaha u Zlaticu nije potpuno ugasio religiozni život u ona dva ispražnjena manastira, jer su monasi iz Zlatice redom obavljali bogosluženja i u manastirima koje su napustili.9 Uzimajući u obzir ono što je dosad rečeno, možemo ustanoviti da su bazjaški i zlatički monasi isti za razdoblje 1771-1900. godine. Kaluđeri manastira Zlatice su rotacijom vršili službu bogosluženja u manastiru Bazjašu, po naredbi igumana Zlatičkog manastira. U nastavku prilažemo spisak monaha sjedinjenih manastira sa kratkom živopisom - tamo gde su podaci dozvoljavali. Venjamin Nikolajević - pominje se za manastir u Bazjašu između 1757 i 1771. godine. Dakle, pre ujedinjenja triju manastira.10 Pajsije (Andrejević) - rodio se oko 1716. godine u Peći. Postrižen je 1734. godine u Pećkom manastiru. Godine 1754. dolazi u manastir Kusić i tu sedi do 1772. kada se ovaj manastir ujedinjuje sa manastirom Zlaticom.11 Šestog oktobra 1772. godine mitropolit Joan Georgijević imenuje ga za "namesnika sjedinjenih manastira Bazjaša, Kusića i Zlatice."12 U jednom zvaničnom aktu koji nosi datum 5.V 1777. godine stoji da se potpisuje kao "iguman zlatički."13 Mihail (Mikulović) - bio je jeromonah. Rodio se oko 1711. godine u selu Rakaždija (Rumunija) gde je služio kao sveštenik 35 godina a onda je rešio da se zamonaši. U manastir Zlaticu došao je 1. januara 1771. godine.14 Andrej (Stojanović) - bio je monah poreklom Srbin. Rodio je oko 1726. godine. Godine 1765. dolazi u manastir Zlaticu.15 Teodosije (Marković) - jeromonah. Srpskog je porekla. Rodio se oko 1734. godine "u Cesariji, u Banatu"16 Postri-žen je u manastiru Kusiću 1757. godine.17 Monah je u manastiru Zlatici od 1772. do 1791. godine.18 Genadije (Marković) - jeromonah. Poreklom je bio Rumun, rođen oko 1736. godine u selu Gataja (timiška županija). Dve godine je služio kao sveštenik u rodnom selu, a zatim se zamonašio i služio u manastiru Saraka (Šemljug) tamo negde oko 1758. godine i tu je služio oko 13 godina.19 U tom manastiru bio je i namesnik. U Zlaticu je došao 17.II 1774. godine.20 Premestio se u manastir Hodoš, gde se pominje 1787. godine a potom gubi mu se svaki trag.21 Danil (Dimirijević) - pominje se kao jeronah mana-stira Zlatice 1787. godine.22 Petronije Jovanović - monah. Srbin po poreklu. Rođen je u selu Belin (Bosna) 1746. godine. Prebegao je od Turaka godine 1751. Postrižen je 1763. godine u manastiru Kusiću. Godine 1771. nalazimo ga u Kusićkom manastiru.23 Kamenko Petrović - Ime mu se pominje na bogosluž-benoj knjizi, na str. 158 "sija knjiga...." Rafail (Nikolajević) - pominje se kao jeromonah manastira Zlatice 1787. godine.24 Kalinik (Petrović) - jeromonah pominje se kao "sabrat manastira Zlatice u periodu 1787-1791. godine a potom mu se gubi svaki trag. Postoji verovatnoća da pomenuti Kamen-ko Petrović bude ista osoba sa Kalinikom Petrovićem, kada je ulaskom u monaštvo promenio ime Kamenka u Kalinika. Teodor (Ubabić) - namesnik. Rodio se u Ritiševu 1740. godine. Izvesno vreme radi kao sveštenik u Pavlišu. Postrižen je 22. septembra 1773, godine u manastiru Mesiću. Tu provodi gotovo 29 godina. U periodu 1785-1791. bio je i namesnik manastira Mesića. Posle 1791. godine imenovan je za namesnika manastira Zlatice25. Njega pominje Nikolaje Stojka od Hacega isto kao namesnika.26 Umro je u manastiru Zlatici 1802. godine, pogrebna ploča Teodora Ubabića se ipak nalazi u Bazjaškom manastiru, u dvorištu manastir-skom, pri samom ulazu u manastir s desne strane. Atanasije Petrović - jeromonah. Pominje se u jednom pisanom dokumentu i u manastiru Zlatici 1791. godine.27 Pahomije Janković - iguman manastira Zlatice. srpskog je porekla. Rodio se 1739. godine. To se može ustanoviti na osnovu "krsnog znamenja" koji se nalazi na južnoj strani manastirske crkve u Bazjašu. Na njemu piše da je Pahomije umro 1810. godine u 71. godini života. Pod njegovim nadzorom podignut je 1805. godine konak u manastiru Bazjašu od čvrstog materijala.28 Josif (Veselinović) - jeromonah. Pominje se u jednom dokumentu iz 1791. godine.29 Danil (Janković) - jeromonah. Rodom je iz Malog Središta. Zamonašio se 1794. godine. U manastiru Zlatici ostao je sve do 1799. godine a onda se premešta u manastir Mesić u kome je izvesno vreme vršio dužnog upravitelja. U ovom manastiru je i ispustio dušu 1832. godine.30 Porfirije (Petrović) - O njemu se zna tek toliko da je godine 1809. bio uhapšen na graničnom "kordonu" u pokušaju da se pridruži srpskim ustanicima iz prvog ustanka. Vojne vlasti su zahtevale da mu Vršačka eparhija izrekne strogu kaznu.31 Isaija (Grujić) - iguman. Zamonašen je u Manastiru Krušedol (Fruška gora). Odavde je 1806. godine došao u manastiru Mesić. U manastiru Zlatici boravi od 1812. do 1822. godine. Njegovo se ime nalazi i na bogoslužbenim knjigama Bazjaškog manastira u kojima se potpisuje kao iguman manastira Zlatice.32 Makarije (Kušević). Njegovo ime se javlja napisano na više bogoslužbenih knjiga Bazjaškog manastira.33 Iz tih knjiga saznajemo da je bio rukopoložen za jerođakona od arhijereja Maksima Manujlovića 14. aprila 1829. godine na Vaskresenje Hristovo. Za jeromonaha je rukopoložen 26. juna 1830. godine. Prema ličnom svedočenju smatrao se duhovnim sinom igumana Isaije Grujića. Nikifor (Mančulov). U periodu 1833-1841. godine bio je namesnik, a između 1842-1847. iguman manastira Zlatice.34 Bio je veliki ljubitelj knjiga pa se njegovo ime nalazi na jednom spisku prenumeranata. Samuil (Adamović). Po mišljenju profesora istorije Ozrena Radosavljevića, jeromonah Samuil je bio rodom iz sela Zlatice. Njegovo se ime javlja na jednom "Pomeniku" koji je dao Josifu Simanoviću da ga "ustroji i ukrasi". Na njemu je napisan sledeći tekst: "Sej Pomjanik sobstvenoju mojeju rukoju napisah az rab Božiji Samuil Adamović jeromonah manastira Zlatice, dne 4 fevruarija Qeta Gospodnja 1838."35 Stefan (Kragujević). Uzimajući u obzir studije koje je završio, Stefan je bio veoma obrazovan čovek. Izvesno vreme je bio i administrator manastira Zlatice.36 Dana 6.05.1835. godine primio je od bratstva njegovog sve manastirske pokretnosti i nepokretnosti, a u prisustvu arhimandrita Arsenija Šakabenta, prote Venamina Miloševića i Filipa Trandafilovića, te konzisto-rijalnog fiškala Georgija Nešića. Nije poznato koliko je sedeo u Zlatičanskom manastiru*. Platon (Rajačić) - jeromonah. Godine 1842. pominje se kao "zamenik igumana"37. Godine 1846. i 1847. nalazimo ga u Zlatičkom manastiru a posle toga gubi mu se trag. Augustin (Negrea) - jeromonah, između 1811. i 1847. Prema prezimenu, verovatno je bio poreklom Rumun. Njegovo ime se javlja na više kultnih knjiga Bazjaškog manastira. Tako u jednom Akatististijaru stoji beleška: "Jeromonah Augustin Negrea Manastira Bazjaša", 1. maj 1811. godine.38 Slične podatke nalazimo i u jednom Jevanđelju iz 1730. njegov potpis je datiran 1834. godine, a u "Službeniku" iz 1789. godine stoji zabeleženo: "M. Bazjaš, 12. avgust 1827. Augustin Negrea, jeromonah".40 Joanikije (Ispirović) - jeromonah. U manastiru Zlatici je bio u periodu 1842-1847. godine.40 Njegovo ime se pojavljuje i u jednoj školskoj statistici 1843. godine kada je Joanikije obavljao i dužnost učitelja Zlatičke škole.41 Gedeon (ăivković) - iguman i nastojatelj. U Zlaticu je došao nakon događaja iz 1848. godine kada se bratstvo premestilo u Bazjaški manastir. Ime mu se javlja i na jednom Ugovoru koji je zaključen između manastira Zlatice i prnjavoraca po pitanju obrađivanja manastirskog imanja. Ugovor je datiran 1850. godine.42 David (Arsenijević) - nastojatelj i iguman. On je sam zabeležno u jednom "cirkularnom protokolu" manastira Bazjaša da je primio: "pravljenije istog manastira (Zlatice) iz milosti" patrijarha Josifa Rajačića, 4-og maja 1851. godine.43 I njegovo se ime nalazi zajedno sa imenom Arsenija Moge na jednoj školskoj statistici, iz manastira Bazjaša. Josif (Cvetković) - iguman. Na južnom zidu na ploči od crvenkastog kamena crkve manastira Bazjaša zabeleženo je da je bio administrator ovog manastira. U tom svojstvu, zajedno sa igumanom Arsenijem Mogom i vojnim vođama Ilijom Megelešom i Evgenijem Popovićem, upravljao je radovima na unutrašnjoj dekoraciji crkve manastira Bazjaša, 1860. godine. Umro je 1868. godine.44 Lukijan (Jeremić) - jeromonah i iguman. Došao je u Zlatički manastir po nalogu vršačkog episkopa Emilijana Kengelca 12.01.1856. i tako priključen kao "iskušenik" a bio je žitelj temišvarski "čovek častan i primernog vladanja, koji je od mladih godina osećao unutrašnji poziv za monaški život. Postrižen je 26. avgusta 1856. godine i tom prilikom promenio ime Luka u Lukijan i tako "pričisljen bratstvu manastira Zlatice". Nakon smrti igumana Josifa Cvetkovića 1868. godine. jeromonah Lukijan preuzima administraciju manastira Zlatice i tom prilikom je preuzeo sva materijala dobra manastirska (3 akova vina, 9 akova komove rakije, 67 šinika pšenice, 65 šinika kukuruza, 46 šinika ovsa, 6 poljskih plastova sena, 1 i po kamaru slame, 2 konja, 10 glava rogate marve i 12 komada svinja).45 Za svoje izuzetne zasluge iguman Lukijan je bio odlikovan. U tom smislu u jednoj "cirkulari" stoji zabeleženo i ovo: "Njegovo Carsko i apostoličesko kraljevstvo blagoizvolilo je njegovom carskom i kraljevskom milošću odlikovati sa zlatnim krstom sa krunom igumana zlatičkog i bazjaškog gd. Lukijana Jeremića, za zasluge črez podizanje manastira kako Zlatice tako i Bazjaš i za neumornu radnju kako na crkvenom polju tako i na državnom, odlikovanje bi dano gorenavedenom črez Gd. Episkopa Emilijana Kengelcana Cveti, godine 1882."46 Za jedan kratak period od samo pet godina (od primanja manastira 1868. pa sve do oktobra 1873) pod upravom igumana Lukijana postignuti su veoma dobri rezultati. Ti su rezultati popisani u jednom zapisniku koji nosi datum 12. oktobar 1873.47 "Kupljena su: 2 zvona, 1 odežda "nastojateljska sa svim potrebama" zagradio je Manastir Zlaticu i kapiju načinio, za svoj novac pokrio je štalu u manastiru Zlatici, za svoj novac zasadio je bazjaški vinograd površine 1 i po lanac, bazjaškoj gostionici nabavio je dekret, podigao gostionici štalu i šupu, zasadio je 1 i po lanac vinograda, načinio kuću u staroj Mošiji, načinio dve vodenice, propustio kanal kroz bugarsku baštu kojom se prilikom donosi dobit od 50 forinti više nego pre, u podrumu "krame" načinio tri bureta, malo vinsko i sitno, na svima stoji natpis: L.E. (Lukijan Eremić), obnovio časni manastir Bazjaš: zdanje i crkvu, obnovio i manastir Zlaticu, molovao je sobe i ukrasio ih sobnim nameštajem, dobio je proces vođen sa železničkim društvom (4918 forinti i 13 krajcera) isplatio dugove poreza prema državi u iznosu od 1608 forinti, isplatio isplatne dugove, kupio dvoje kočija i tri pluga. Sve je ovo trudom i nastojanjem gospodina igumana Lukijana Jeremića učinjeno. Bratstvo Manastira Zlatice i filijale Bazjaša izručuje svoje poverenje i najusrdniju blagodarnost." Zbog bolesti, godine 1887. godine Lukijan Jeremić je razrešen dužnosti i stavljen u stanje mirovine, ali budući da manastir Zlatica nije bio u mogućnosti da mu isplaćuje penziju, premešten je u manastir Vojlovicu gde je i umro.48 Panten Jovanović - jeromonah. Došao je u bratstvo manastira Zlatice 12. I. 1857. godine na preporuku episkopa Emilijana Kengelca. Iste godine imenovan je za privremenog administratora manastira Zlatice.49 Dimitrije (Petrović). Rodom je bio iz Vršca. Došao je u manastir Zlaticu 25. avgusta 1857. godine na,preporuku episkopa Emilijana.50 Vasilije (Vučko). Poreklom je bio Rumun. Pošto su vernici sela Čiklove (okolina Oravice) tražili da se crkvica Valea Kalugera odvoji od parohije Čiklova što je potvrdila i Konzistorija 6. jula 1863. godine i tom prilikom je, postavljen kao klirik u manastiru Kalugeri Vasilije Vučko. No da bi se to ostvarilo Vasilije Vučko je kao iskušenik poslat u manastir Zlatice da bi se tao zamonašio i onda vratio u manastir iz koga je pošao.51 Gerasim (Sablić) - Monah. Pre nego što se zamonašio zvao se Gligorije. Zamonašio se 1. IX 1869. godine u manastiru Zlatici. Zbog nesuglasica sa igumanom Lukija-nom Jeremićem napustio je manastir Zlaticu.52 Maksa (Popović) - došao je u manastir Zlaticu kao iskušenik 1871. godine. Bio je sin sušačkog sveštenika Mihajla Popovića. U to vreme selo Suška je bilo naseljeno većinskim srpskim življem. U sprezi s Arsenijem Mogom klevetao je igumana Lukijana Jeremića. Zbog toga je bio stavljen u "kućni pritvor" radi sudske istrage. Veruje se da je tajno pobegao u Srbiju gde mu se gubi trag.53 Teofan (Milenković) - jeromonah. Rodio se 1850. godine u Sokolovcu. Rukopoložen je u Vršcu 8. i 9. juna 1872. godine od episkopa Emilijana Kengelca. Zakaluđerio se u manastiru Zlatici. Iako sabrat manastira Zlatice služio je gotovo 35 godina u parohijama u Požeženi i Mačeviću.54 Umro je u Požeženi 1911. godine. Izvesno vreme bio je namesnik manastira Zlatice i Bazjaša što i sam potvrđuje u jednoj bogoslužbenoj knjizi55 u kojoj se potpisuje kao namesnik. Da je Teofan Milenković boravio u Požeženi potvrđuje i molba koju je izvesna Anka Atanasijević iz Srpske Požežene uputila 24. avgusta 1911. godine manastiru Zlatica. U molbi stoji: "da joj se isplati trošak Teofanovog boravka u njenoj kući i lečenje: "Molbu moju potkrepljujem sledećim: Pokojnik je u mojoj kući kao bolesnik ležao, ja sam ga za sve vreme bolovanja negovala, lečnika dovodila, lekove plaćala a kad je jeromonah umro sahranila sam ga po našem pravoslavom obredu. Iz priloženih priznanica može Visokoprečasna uprava utvrditi da trošak oko lečenja i pogreba pokojnika jeromonaha Teofila iznosi 251 kruna što molim da mi se u svoje vreme isplati."56 Milutin (Stojanović) - jeromonah. Izvesno vreme bio je sabrat manastira Zlatice. Zatim je postao admini-stra-tor parohije u selu Dubovcu (1878).57 Fotije (Jorgović). Rodio se u Temišvaru 1840. godine. Zamonašio se 1861. godine u manastiru Svetog Đurđa. Za đakona ga je rukopoložio episkop aradski Prokopije Ivačković 1865. godine, a sveštenika, vladika Antonije Nako, u Temišvaru 1869. Godine 1875. imenovan je za igumana manastira Zlatice da bi iste godine primio upravu manastira Vojlovice. Umro je u manastiru Vojlovici 1888. godine.58 Sava (Neofitović) - jeromonah. Pominje se u Zlatici 1878. godine. Bio je istovremeno i administrator parohije u selu Borči, blizu Beograda.59 Arsenije (Moga) - nastojatelj Bazjaškog manastira. Bio je, verovatno rumunskog porekla. Na jednom Pentikostaru Bazjaškog manastira zabeležio je da je bio rukopoložen za jerođakona 15. avgusta 1853. godine od episkopa Vršačke eparhije Emilijana Kengenca.60 Njegovo se ime nalazi zajedno sa imenom Davida Arsenijevića na jednom školskom izveštaju, u svojstvu učitelja bazjaške manastirske škole61. Umro je septembra 1989. godine ostavljajući oba manastira bez bratstva.62 Haxi Arsenije (Jeremić) - jeromonah. Rođen je 1864. godine u Velikom Senpetru. Još kao dete došao je u zlatički manastir "manastirski đak". Ovde je proveo dve godine. Postrižen je za monaha u manastiru Krušedolu, a za jerođakona je rukopoložen 1887. godine u Sremskim Karlovcima a zatim je rukopoložen i za jeromonaha. Bio je sabrat manastira Šišatovac. Posetio je Svetu Goru i Svetu Zemlju. Bio je administrator više parohija: Manđelos, Fenek, Rajevo Selo.63 Mihajlo (Stojanović) - jeromonah. Prvobitno je bio učitelj. U manastir Zlaticu je došao pre 1882. godine. Vršački episkop Emilijan ga imenovao kao privremenog kapelana pri hramu Svetog apostola Petra i Pavla u Beloj Crkvi s obavezama da obavlja "katihetičeske dužnosti" pri tamošnjim srpskim školama.64 Aleksandar (Stojadinović) - namesnik. Obavljao je svešteničku dužnost. Rodio se 1840. godine u Temišvaru. Rukopoložen je u Vršcu 1865. Protoprezviter je postao 1887. godine. U periodu 1885-1894. bio je prota belocrk-vanski i nastojatelj manastira Zlatice (1885-1887). Od 1894. godine služio je kao sveštenik i okružni prota u Vršcu.65 Teodosije (Kostić) - jeromonah. Poreklom je iz Nove Palanke. Rodio se 19. decembra 1862. i nosio ime Toma. Zamonašio se u Zlatičkom manastiru 27. I 1886. godine. Rukopoložen je 23. i 24. marta i.g. od episkopa Georgija Brankovića. Bio je sabrat manastira Mesića a uoči svetskog rata pristupa ponovo bratstvu Zlatičkog mana-stira. Kao sveštenik služio je parohiju iz: Radimne, Jablanke i Malog ăama*.66 Josif (Jorgović) - iguman. Rodio se u Vršcu 1830. godine. Osnovnu školu je završio u mestu rođenja, a gimnaziju u Hođmeze-Vašarhelju. Svršio je i dva razreda (1847/1848) vršačke bogoslovije. Potom je radio kao beležnik u Vlajkovcu, Jabuci (kod Vršca). Povukao se iz te službe i zauzimao razne dužnosti: Predsednik Srpskog pevačkog društva, sekretar zanatlijske zadruge, član eparhijske uprave pri Matici srpskoj, član Srpskog narodnog pozorišta i Patronata monaške škole i druge.67 Posle smrti supruge pristupio je monaškom životu. Godine 1887. episkop Vršačke eparhije Nektarije imenovao ga je prvo za administratora a potom i za igumana Zlatičkog manastira. Umro je kao iguman Zlatičkog manastira 1898. godine i bio je sahranjen pored crkve. U sahrani je učestvovalo 12 sveštenika. Gerasim (Petrović) - administrator. Rodio se 1842. godine u Martonašu. Rođeno mu je ime Georgije, a rukopoložen je 1874. od episkopa Nikanora Grujića. Zamonašio se 1891. i dobio ime Gerasim. Bio je profesor karlovačke bogoslovije a kada se penzionisao bio je privremeni nastojatelj manastira Vojlovice. U periodu između 1889-1890. administrirao je i manastir Zlaticu.68 Mita (Popović) - iskušenik. Rođen je 1. septembra 1841. godine u Vršcu. Gimnaziju je završio u Kečkemetu, dve godine bogoslovije yu Vršcu. U Cirihu i Beču studira pravne nauke. Nakon završenih studija izvesno veme radi kao advokatski kadidat. Godine 1887. bio je primljen kao iskušenik u manastiru Zlatici gde je ostao sve do 1893.69 Jefrem (Almažanović) - jeromonah. Rodio se 1859. godine u Leskovici (Rumunija). Rukopoložen je 1895. godine u Vršcu od vršačkog episkopa Nektarija Dimitrijevića. Zamonašio se i kratko vreme bio je sabrat manastira Zlatice (1898). Godine 1989. bio je administrator parohije Kaluđerovo koju je 1938. godine potpuno obnovio.71 Miron (Bolgarić) - jeromonah. Rođen je u Dolovu 1869. godine. Završio pet razreda osnovne škole. Postrižen je za monaha 25. novembra 1895. godine. Za jerođakona i jero-monaha rukopoložio ga je u Vršcu Nektarije, vršački episkop. Nakon smrti Josifa Jorgovića 1898. godine imenovan je za namesnika manastira Zlatice. Na toj funkciji ostaje godinu dana a potom postaje sveštenik u parohijama: Zagajci, Bela Crkva, Dolovo, Vatin, Svinica i Donja Qupkova.72 Sava (Vlaović) - jeromonah i iguman. Rodio se u Neštinu 1865. godine. Završio je ekonomski "kurs" u Križevcu. Postrižen je za monaha u manastiru Krušedolu 1889. godine a rukopoložen je za jerođakona 1889. godine u Novom Sadu od episkopa Vasilija. Za jeromonaha je rukopoložen 1891. godine od patrijarha Georgija Branko-vića. Bio je prvo u manastiru Mesiću (1898) kao namesnik, u Zlaticu dolazi 1899. godine kao namesnik. Iguman postaje 1908. godine. Do 1909. godine bio je administrator i parohije u selu Lugovetu a potom i one u Zlatici,73 Umro je 1913. godine. Platon Višnjić - jeromonah. Rodio se 1872. godine u Zlatici. Rukopoložen je za đakona 22. decembra 1894. a za sveštenika 26. marta 1895. godine od episkopa Nektarija. U svojstvu sabrata manastira Zlatice služio je i u parohiju iz Kajtasova (1896-1902)74 Jeronim (Bogosavljević) - jeromonah. Rodio se 3. januara godine 1866. u Ivandi (Rumunija). Postrižen je za monaha u Manastiru Mesiću 1891. godine. Iste godine je rukopoložen za đakona a za jeromonaha 27. januara 1893. godine od episkopa Nektarija. Iako je bio sabrat manastira Vojlovice, izvesno vreme je boravio i u manastiru Zlatici (1900).75 Josif (Popović) - iguman. Njegovim imenovanjem za nasto-jatelja manastira Zlatice ovaj dobija svoju samostalnost. Rodio se u selu Goruja (Rumunija) 1839. godine. Završio je Bogosloviju u Vršcu godine 1865. Rukopoložen je 1878. godine od vršačkog episkopa Emilijana Kengelca. Odlikovan je crvenim pojasem 1884. godine. Od 1878. pa sve do 1896. godine bio je admini-stra-tor parohije u Velikoj Margiti, a od 1896. administrator parohije u Vatinu. Godine 1900. imenovan je kao nastojatelj manastira Bazjaša. Iste godine postaje iguman u pomenutom manastiru. Iako iguman Bazjaškog manastira od je administrirao i parohiju u Palanci.77 Na molbu Upravnog Odbora Srpskih pravoslavnih manastira, Sveti arhijerejski sinod odobrio je igumanu Josifu Popoviću da uđe u bratstvo manastira Vojlovice jer je već bio veoma star i bolestan i nije više mogao da administrira manastir. Iguman je u Bazjašu ostao sve do 1917. godine. Konstantin Jovanović - jeromonah. Rodio se u Soko-lovcu 8. novembra 1857. Završio je 4 razreda srpske škole i 4 razreda nemačke godine 1873. Potom 7 razreda gimnazije 1880. Postrižen je za monaha 14. oktobra 1888. u manastiru Zlatici. Za đakona je rukopoložen 2. januara a za jeromonaha 3. januara 1889. godine od vršačkog episkopa Nektarija.78 Služio je u Zlatici, Beloj Crkvi, Dupljaji, Dubovcu, Doljnjoj Qupkovi, Zlatici i u manastiru Bazjašu povlačenjem igumana Josifa Popovića. Godine 1923. imenovan je za privremenog upravitelja manastira Zlatice. Umro je u manastiru Zlatici godine 1925. Aleksandar (Atanacković) - protojerej, arhijerejski namesnik sokolovačkog protoprezviterata. Rođen je 1882. godine u Crepaji. Svršio je 6 razreda osnovne škole u Crepaji, osam razreda gimnazije sa ispitom zrelosti u Epiriješu. Bogosloviju je završio u Sremskim Karlovcima 1910. godine. Rukopoložen je u Vršcu od episkopa Gavrila Zmejanovića: za đakona 26. marta 1811. a za sveštenika 2. aprila iste godine. Služio je u parohijama Radimni, Belobreški i Sokolovcu.79 Godine 1923. bio je izabran za arhijerejskog namesnika sokolovačkog protoprezviterata, umesto umrlog Prokopija Miloševića. U nedostatku monaha administirao je (1926-1928) manastire Zlaticu i Bazjaš. Godine 1945. bio je proganjan od komunističkih vlasti. Emilijan (Stanković) - jeromonah. Rođen je u Diviću 1862. godine. Između 1875. i 1882. bio je manastirski đak u manastiru Zlatici kako stoji zabeleženo u jednoj bogosluž-benoj knjizi koja se nalazi u Bazjaškom manastiru.80 Rukopoložen je u Temišvaru 1883. godine od episkopa Georgija Brankovića. Na rođenju nosio je ime Matija. U periodu 1900-1905. bio je sabrat manastira Vojlovice. Bio je administrator 1898-1900. parohije u Dubovcu.81 Đoka (Stojšić) - đak i iskušenik. Njegovo se ime javlja u jednoh bogoslužbenoj knjizi manastira Bazjaša kao sledeća beleška: "đak manastira Zlatice-Bazjaša 1892-1893".82 Pahomije (Obretković) - jeromonah. Rodio se u Staroj Moldavi 1833. godine. Bio je rukopoložen 27. i 29. februara 1892. u Vršcu od episkopa Nektarija Dimitrije-vića. Iako je bio sabrat manastira Zlatice administrirao je i parohiju u Svinici.83 Arsenije (Litričin) - jeromonah. Rođen je 18. novembra 1854. godine u Bašahidu. Postrižen je za monaha 8. juna 1880. godine. Rukopoložen je za jerođakona 13. septembra 1881. godine u Vršcu od episkopa Emilijana Kengelca a za prezvitera 31. marta 1884. od patrijarha Germana Anđelića. Iako je bio sabrat manastira Zlatice i Bazjaša (1900) služio je u parohiji u selu Ostrvo u periodu 1884-1924.84 Vikentije (Vukosavljević) - iguman. Rodio se u Zagrebu godine 1870. Završio je 4 razreda gimnazije. Postrižen je za monaha 1895. godine u manastiru Krušedolu. Ruko-po-ložen je za jerođakona iste godine u Sremskim Karlovcima a za jeromonaha je rukopoložen u Vršcu 1899. godine. Bio je arhimandrit i nastojatelj manastira Vojlovice i Mesića. U manastir Zlatica je došao 1913. godine gde je vršio dužnost igumana sve do 1923. godine, kada je zog zdravstvenih motiva predao administriranje jeromonahu Konstantinu Jovanoviću.85 Umro je u Zagrebu 1939. godine.86 Nikanor (Savić) - jeromonah, nastojatelj, iguman. Rodio se u Vrdniku 2. marta 1879. godine. Svršio je 5 razreda osnovne škole. Bio je rukopoložen za đakona 8. januara 1905. godine a za jeromonaha 23. oktobra 1906. godine u Temišvaru. Služio je kao đakon u manastiru Sveti Georgije (1904-1905), u Temišvaru (1905-1906), u Monoštoru (1906-1910), u Kraljevcu i Lukarevcu (1910-1919), u Điru i Tolvadiji (1919-1921), Temišvaru (1921-1923), kao sabrat i privremeni nastojatelj manastira Svetog Đurđa (1924), u Staroj Moladavi (1924-1928). Imenovan je za privremenog upravitelja manastira Zlatice-Kusića i Bazjaša 11. februara 1928. godine. Godine 1934. episkop Georgije Letić ga je proizveo za igumana klisurskih manastira kao nadoknadu za sve ono što je ovaj časni bogoslužitelj učinio za prosperitet klisurskih manastira. Godine 1939. podneo je molbu za premeštaj u arhiepiskopiju beogradsko-karlovačku, ali molba je ostala bez odgovora. Ipak 1940. godine ga nalazimo u bratstvu manastira Bezdina gde ostaje do 1944. godine. Tada je imenovan za ugumana manastira Sveti Đurađ. Umro je 1950. godine. U pamćenju Klisuraca i Poljadijaca ostao je kao jedan "od najistrajnijih prosvetitelja srpskog življa u Banatskoj klisuri."87 Pantelimon (Došen) - iguman. Rodio se u Počitelju (Lika) 1. juna 1875. godine. Završio je 4 razreda osnovne škole 1886. a monašku školu je završio u manastiru Hopovo 1897. Postrižen je u manastiru Bezdinu 1899. Potom je iste godine rukopoložen za jarođakona i jeromonaha u manastiru Mesiću od episkopa Gavrila Zmejanovića. Vršio je bogosluženje u parohijama: Nadlak, Ketfelj, Čanad, Senmikluš, Mali Bečkerek, Klarija, Fenlak, Pečka, Arad-Gaj, Petrovo Selo, Stančevo, Parac. U Bazjaš je došao 1. juna 1935. godine kada se manastir odvojio od manastira Zlatice. U Bazjašu je ostao sve do 1937. godine kada sem nakon smrti igumana Stefana iz manastira Sveti Đurađ premešta u taj manastir.88 Teodosije (Subotić) - jeromonah. Rođen je u Novom Sadu 6. maja 1858. godine. Završio je 5 razreda osnovne škole i novosadsku realku. Postrižen je za monaha u manastiru Tušanu (Srbija) godine 1881. Iste godine je rukopoložen za jeromonaha od mitropolita Mihajila. Bio je u manastirima Rakovici i Manasiji, a od 1893. dolazi u manastir Kovilj. Služio je i u Jabuci, a potom i manastiru Vojlovici. Službovao je i u sledećim parohijama: manastir Hopovo, Krušedol i Đipša. Za vreme prvog svetskog rata bio je interniran u Novom Sadu. Od 1920. dolazi u Rumuniju. Služi u parohijama: Svinici, Parcu, Điru, Tolvadiji, Tornji, fenju. Godine 1924. bio je sabrat manastira Zlatice.89 Lukijan (Mladenović) - jeromonah. Rođen je 6. septembra 1881. u Beočinu. Četiri razreda osnovne škole završio je 1892. godine. Postrižen je za monaha u manastiru Remetija 6. aprila 1905. Bio je rukopoložen za jerođakona od episkopa Georgija Letića u Sremskim Karlovcima 6. aprila 1905. a za jeromonaha 21. maja 1906. od episkopa Gavrila Zmejanovića u Sremskim Karlovcima. Godine 1924. nalazimo ga kao sabrata manastira Zlatice, istodobno je služio u parohiji sela Leskovice.90 Dimitrije (Popović) - jeromonah. Rodio se 25. jula 1902. godine u Rudni. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu a monašku u manastiru Bezdinu 1923. godine. Zamonašen je 27. avgusta 1923. godine u manastiru Bezdinu. Rukopoložen je za đakona 19. aprila 1935. a kao sveštenik 19. maja 1926. godine. Jedno vreme radio je kao učitelj i sveštenik u Lukarevcu. Bio je sabrat i namesnik manastira Sv. Đurađ. Od marta 1934. bio je sabrat manastira Zlatica; Bazjaš. Tada je služio parohiju u Malom ăamu. Poslednji put se pominje u Zlatici godine 1948.91 Paja (Gigić) - manastirski đak. Došao je iz manastira Bezdina godine 1929. U manastiru Zlatici je ostao tri godine a da ne primi monaško zvanje, posle čega je premešten u manastir Sv. Đurađ. Za svoje sedenje u manastiru Zlatici tražio je od uprave manastira da mu isplati suma od hiljadu leja za svaki mesec proveden u manastiru. Tu je molbu ponovio i 1935. i 1937. ali je molbu redovno odbijao eparhijski upravni odbor preko svoga advokata. Mladen (Stojanović) - manastirski đak. Rođen je u Mačeviću. Godine 1919. je bio poslat u manastir Zlatica - Bazjaš od episkopa Georgija Letića "pod očinsko okrilje". Inače je bio učenik svršenog II razreda niže trgovačke škole i kandidat za monašku školu u manastiru Rakovici. Posle boravka u Zlatici gubi mu se svaki trag.93 Josif (Arađan) - jeromonah. Rođen je u Rudni 1900. godine. Bio je manastirski đak. Rukopoložen je za jerođakona 21.XI.1929. godine. U Zlatici ga nalazimo godine 1937. zajedno sa Nikanorom Savićem i Mironom Bolgarićem.94 Georgije (Dragić) - jeromonah i upravitelj. Rođen je u Saravoli 15. novembra 1881. godine. Završio je četiri razreda osnovne škole 1893. godine a onda nastavio monašku školu u manastiru Hopovo, koju je položio 1899. Godine 1899-1901. pohađao je ekonomsku državnu školu u Požegi. Bogosloviju je završio u Revelji (1907-1910). Za monaha je postrižen u manastiru Gomjenica (Bosna). Godine 1904. rukopoložen je za đakona, a 1907. za prezvitera. Služio je u Banja Luci, u manastiru Ravelji, zatim u Stančevu, Klariji, Čeneju, Knezu, Tornji, Srpskom Itebeju, Oraslamošu. U toku rata bio je vojni sveštenik. Bio je namesnik u manastiru Bezdinu a služio je i u parohiji u Dinjašu. Od 1939. godine preuzeo je upravu manastira Bazjaša a zatim i upravu manastira Zlatice. U tom svojstvu poslednji put je pomenut godine 1944-1945.95 Stefan (Stankov) jeromonah. Rodio se 5. avgusta 1876. u Saravoli. Dok je bio manastirski đak, završio je i monašku školu. Bio je rukopoložen za đakona 1. septembra 1923. a za prezvitera 2. septembra 1923. Bio je sabrat manastira Bezdina. Kao paroh službovao je u Svinjici. Godine 1942. prilikom posete rumunskog episkopa iz Karansebeša Stefan Stankov ga je dočekao u manastirima Bazjašu i Zlatici u svojstvu sabrata ova dva manastira.96 Ilarion (Suić) jeromonah. Rođen je u Kraljevcu 21. novembra 1896. godine. Šest razreda osnovne škole je završio 1908. a zatim 2 razreda gimnazije u Temišvaru. Oficirski ispit položio je u Budimpešti 1917. godine. Posle toga je položio monaški tečaj. Zamonašen je 12 septembra 1919. godine u manastiru Svete Trojice (Tavna). Rukopoložen je za đakona 1919. u Tuzli, a za jeromonaha od mitropolita Ilarijona Radonića u Sremskim Karlovcima. Služio je u više parohija. Godine 1942. bio je u manastirima Zlatica i Bazjaš.97 Kiril (Sekulić) jeromonah. Rodio se u Rudni 19. marta 1881. godine. Četiri razreda osnovne škole je završio 1895. godine. Bio je manastirski đak. Monašku školu je završio u manastiru Hopovu. Bio je zamonašen 16. oktobra 1905. u manastiru Velika Remeta. Za đakona je bio rukopoložen decembra iste godine od episkopa Georgija Letića u Sremskim Karlovcima. Decembra iste godine rukopoložen je za jeromonaha od Gavrila Zmejanovića u Sremskim Karlovcima. Službovao je u parohijama iz Velikog Senmikluša, Čakova, Mačevića, Radimne. Upravu manastira Bazjaša, Kusića i Zlatice dobio je 1. decembra 1945. godine. U manastiru Zlatici je sedeo sve do 12. januara 1949. kada ga je izbacila vojska iz manastira a on se premestio u manastir Bazjaš gde je sedeo do svoje smrti 13. novembra 1955. godine. Sahranjen je na mesnom seoskom groblju.98 Nakon njegove smrti ugasio se monaški život u manastirima Zlatici, Bazjašu i Kusiću. Zbog nedostatka monaha Bazjaški manastir su administrirali sveštenici iz Sokolovca i Stare Moldave. Vršenje te dužnosti je određivala uprava Srpskog pravoslavnog vikarijata. Jedan od takih sveštenika je bio i: Nikola (Radivojević) - jerej. Administrirao je dobra manastira Bazjaša. Rodio se u Zlatici 28. decembra 1941. godine. Završio je teološku školu u Temišvaru. Ruko-po-ložen je od banatskog mitropolita Nikolaja Korneana. Radio je samo u Sokolovcu. Umro je 1984. godine. Sahranjen je na seoskom sokolovačkom groblju. Venjamin (Paskulović) - arhimandrit. Rodio se 1908. godine u selu Monoštor. Završio je nižu gimnaziju i Bogosloviju Sv. Sava u Sremskim Karlovcima. Rukopoložen je za sveštenika 1929. godine od temišvarskog episkopa Georgija Letića. Služio je u Ivandi, Belobreški, Varjašu. U toku boravka u Belobreški obavljao je i dužnost okružnog prote za Klisuru i Poljadiju. Zamonašen je u manastiru Svetog Đurđa. Od episkopa Save 1989. godine proizveden je za arhimandrita. Od 1990. došao je u manastiru Bazjaš i tu ostao sve do 1991. godine kada se vratio u manastir Sv. Đurađ. Vasa Lupulović - jerej i starešina hrama manastira Bazjaša. Rođen je 4.VII.1959. godine u Qupkovi. Osmogo-dišnju školu je završio u mestu rođenja, a Teoretsku gimnaziju u Novoj Moldavi koju je završio 1978. god. Između 1980-1984. završio je fakultet ekonomskih nauka u Bukureštu , 1985-1989. završio je Teološki fakultet u Sibiu. Rukopoložen je za đakona 22. aprila u Qupkovi od episkopa Save a 23. aprila za sveštenika u Rešici. Od 1. juna 1990. radi kao sveštenik u parohiji Sokolovac. Na Preobraženje 1997. godine imenovan je za starešinu hrama manastira Bazjaša od Njegovog Preosveštenstva Lukijana, episkopa Slavonije i administratora eparhije temišvarske. Izvori 3. Glava III: Bratstvo, Bazjaškog manastira
1. Ilarion Zeremski, Srpski manastiri u Banatu, njihov posta-nak, prošlost
i odnošaj prema Rumunima, Sremski Karlovci, 1907. str. 78
|
.
.
|
|