Petar Petrović
(1938–1997)

Kada je 1994. godine Petar Petrović došao na mesto direktora Arheološkog instituta u Beogradu, iza sebe je već imao dugogodišnje istraživačko iskustvo, raspolažući ujedno višestrukim znanjem iz antičke arheologije i klasične filologije. Rođen je 1938. godine u Beogradu, školovao se u Kraljevu, Nišu i Beogradu, gde je diplomirao na Odeljenju za klasičnu filologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu 1960. godine. Magistrirao je sa temom "Istorija Niša od osnivanja do 441. godine" a doktorat je stekao na Filozofskom fakultetu 1971. godine, sa tezom "Paleografija rimskih natpisa u Gornjoj Meziji". Od 1962. godine radio je u narodnom muzeju u Nišu, da bi 1971. prešao u Arheološki institut u Beogradu. Na osnovu svog rada na Filozofskom fakultetu u Prištini i Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, dobio je 1989. godine zvanje redovnog profesora Univerziteta.

Rukovodio je nizom projekata, među kojima su najznačajniji "Antički Nais" i "Timacum Minus - Ravna". Vodio je takođe Odeljenje za arheologiju Centra za naučna istraživanja SANU u Nišu, kao i Centra za dokumentaciju u Nišu (Mediana) i Knjaževcu (Timacum Minus).
Postao je član Nemačkog arheološkog instituta u Berlinu 1996. godine, učestvujući takođe aktivno u nizu međunarodnih projekata posvećenih antičkoj arheologiji, kao što su Tabula Imperii Romani ili Corpus Signorum Imperii Romani. Bio je i dugogodišnji član Centra za antičku epigrafiku i numizmatiku Filozofskog fakulteta u Beogradu, kao i Međunarodne komisije za proučavanje indo–evropeizacije i trakološke studije Instituta za trakološke studije u Bukureštu.

Bio je predsednik Srpskog arheološkog društva i urednik Glasnika Srpskog arheološkog društva.

Bibliografija Petra Petrovića uključuje brojne monografije, studije, priloge i vodiče. Vrlo su vredna njegova sistematska istraživanja Istočne Srbije i Ponišavlja, čiji su rezultati prikupljeni u knjigama, kao što su "Niš u antičko doba" 1976, "Medijana - rezidencija rimskih careva" 1994; posebno vredi naglasiti kritičku obradu natpisa na nadgrobnim spomenicima: "Naisus - Remisiana - Horeum Margi", 1979 i "Timacum Minus - Romuliana" 1995. Urednik je (i autor) Zbornika radova međunarodnog simpozijuma "Rimski limes na srednjem i donjem Dunavu", održanom 1994. godine u Kladovu.
Delujući kao direktor Arheološkog instituta u otežanim prilikama društvene zajednice u celini, Petar je ovoj kući vratio istraživački zamah, unapredivši pre svega posustalu izdavačku delatnost. Okrenut novoj metodologiji savremene arheologije, on je uveo - prvenstveno u informatici - dugo očekivanu interdisciplinarnost u projekte Instituta. Učinio je veoma mnogo i za osnivanje institutskog računskog centra, osposobljenog da služi kao stecište naučnih informacija i dokumentacije, uz opremanje tekućih publikacija Instituta.

Bila bi neizbežna duga nabrajanja svih naučnih i organizacionih poslova koje je Petar stigao da obavi. Ostvarivanje tako usmerenog rada, čiju je osnovnu zamisao Petar očevidno dugo nosi o u sebi, zahtevalo je međutim, izuzetne napore. Ne odustajući od svog stalno povećavanog i svestranog angažovanja, on se uhvatio u koštac sa sve nepovoljnijim okolnostima, sve brojnijim institutskim potrebama i najzad, sa sopstvenim istraživanjima ali i sopstvenom životnom snagom.

Pokazalo se, kao i mnogo puta ranije, da usklađivanje onog što treba uraditi i onog što je moguće uraditi, istrajni poslenici konačno prebace na svoja pleća. Za kratko vreme svog vođenja Instituta, Petar se očevidno odlučio za takav izbor, ne razmišljajući da cena može biti i previsoka. Ostao je do samog tog neočekivanog i tragičnog kraja dosledan, okrenut nastojanjima da postigne sve što je želeo Institutu i što je naumio u svom naučnom radu.

Petar je ostavio Institut i saradnike u trenutku kada je trebalo očekivati dalji uspon njegovog istraživačkog rada, utemeljenog na napretku ove institucije u svim njenim aktivnostima. Zalažući se da taj napredak bude što potpuniji i to do kraja sopstvenih snaga, Petar prerano napušta Institut, ostavljajući ujedno nezavršena svoja izuzetna arheološka i epigrafska istraživanja.

Borislav Jovanović

// Projekat Rastko / Arheologija //
[ Promena pisma | Pretraga | Mapa Projekta | Kontakt | Pomoć ]