|
|
 |
Radovan ČolevićReč priređivačaZoran Đinđić: Srbija, ni na Istoku, ni na Zapadu, Novi Sad, Cepelin, 1996.
Procesi koji su se ubrzano odvijali posle sloma prethodnog sistema, u raspravama i tekstovima dr Đinđića dobili su originalnog tumača koji je pronikao u njihovu suštinu, razotkrivajući istovremeno i uzroke nemogućnosti demokratskog društvenog preobražaja. Stoga je ova knjiga, jednostavno, dokument krize, njeno promišljanje od strane kompetentnog tumača pre svega karaktera, prirode i skrivenih zamki koje je sadržavala u sebi. Đinđić u gotovo svim svojim tekstovima kao crvenu nit provlači ideju o sukobu dva potpuno različita koncepta od kojih je na kraju prevagu odneo društveni konzervativizam, nezavisno od toga kojim je ideološkim predznakom bio obeležen. Upravo u tome ogleda se i suština kasnijih dramatičnih događaja koji su potresali i, na kraju, upropastili zemlju. Ako je za jugoslovensku krizu karakteristično nastojanje da se po svaku cenu održi monopolski karakter vlasti i autoritarna društvena struktura, kao podloga takve vlasti, Đinđić s druge strane i u postupcima i idejama protagonista tzv. demokratskih snaga takođe uočava tendencije i specifičnosti koje nisu dovoljne, ni adekvatne za radikalnu društvenu promenu. U tom millie-u autor i sagledava krizu kao fenomen dugog trajanja. Zbornikom radova pod naslovom "Srbija ni na Istoku ni na Zapadu" priređivač je imao nameru da na jednom mestu da sliku Đinđićeve političke misli oko koje, od kada je autor postao i značajna politička ličnost, nastaju mnoge kontroverze koje idu i do potpunog osporavanja. Priređivač nastoji da ovom knjigom otkloni mistifikacije i da, na jednom mestu skupljenim Đinđićevim tekstovima, omogući kritičkoj javnosti uvid u sadržinu ideja, stavova i političkih pogleda koje je njihov autor zastupao i obrazlagao. Knjiga političkih eseja i rasprava "Srbija ni na Istoku ni na Zapadu" predstavlja, zapravo, nastavak prethodne Đinđićeve knjige "Jugoslavija kao nedovršena država". Mada u ponečemu različita, jer se prva knjiga bavila uzrocima i strukturnim nedostacima koji su sprečavali konstituisanje i demokratsko ustrojstvo druge Jugoslavije, knjiga koja je pred vama problematizuje činioce koji su doveli do njenog kraha. U fokusu ove knjige nalazi se srpsko društvo sa iskušenjima i menama kroz koje je prolazilo u poslednjih pet godina. Ono što privlači posebnu pažnju jeste ugao iz koga autor sagledava događaje i analizira njihovu osnovu, često anticipirajući kasniji tok zbivanja. Od prvog teksta u knjizi "Srbija, šta je to", pored utemeljene kritike, provlači se zahtev za suštinskim demokratskim promenama kao jedinoj formuli spasa od jahača apokalipse, koji su se pojavili ne samo na periferiji srpskog društva. Pripremajući knjigu dr Đinđića, priređivač se rukovodio sa dva kriterijuma: tekstovi su birani prema značenju koje imaju za sadašnje vreme, odnosno uvršteni su oni koji svojim sadržajem nadilaze trenutak u kome su objavljeni, a povod tumače fenomenološki - sagledavajući njegovo značenje u širem društvenom kontekstu, i drugo, tekstovi su podeljeni u dve celine, nezavisno od toga kada su objavljeni, već je kao merilo uzeta njihova tematska srodnost. U pripremi ove knjige prijateljski su mi pomogli Ljubiša Nikolin i Duda Anđelković, na čemu sam im veoma zahvalan. // Projekat Rastko / Istorija // |
